Grupa AF Software&Marekting

Wartości, na których opierają się zwinne metody zarządzania

Nowoczesne przedsiębiorstwa, zwłaszcza te związane z wytwarzaniem oprogramowania i dostarczaniem złożonych produktów, decydują się na zwinne podejście do zarządzania projektami. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu Scruma – framework, który jest „lekki, łatwy do zrozumienia i trudny do opanowania” oraz bazuje na prostych, uniwersalnych wartościach, które pomagają dostarczyć produkty bardziej konkurencyjne i lepszej jakości.

Próbując wskazać wartości, które są istotne z punktu widzenia firm, wiele osób z pewnością wymieni etykę i uczciwość. Część specjalistów być może sięgnie po wiedzę akademicką, wspominając o m.in. social values, behavioral values czy combative values. Myśląc o zarządzaniu, biznesie i produkcie, rzadko sięga się po inne, bardziej uniwersalne wartości, a jeszcze rzadziej łączy się ja z zarabianiem pieniędzy.

A to właśnie w prostocie tkwi największa siła. Zastanawiając się nad wartościami istotnymi z punktu widzenia biznesu, warto wziąć pod uwagę te, które towarzyszą nam na co dzień i wynikają z procesu socjalizacji. Te uniwersalne wartości to: otwartość, odwaga, szacunek, skupienie i zaangażowanie. Kolejność jest przypadkowa – każda z nich jest równie ważna i każda z nich nie może istnieć bez innej. Jak pewnie zauważyliście, pojawiają się one także w życiu codziennym – często definiując daną osobę i jej relacje z otoczeniem. Takie same znaczenie mają w przełożeniu na relacje biznesowe. Wszystkie nowoczesne metodyki zarządzania skupiają się wokół tych zaledwie pięciu uniwersalnych wartości. Ich niewielka ilość i kompletny utylitaryzm stanowią fundament zwinności i podwalinę dla rozwoju najlepszych firm. Bo każda firma to ludzie w niej pracujący.

Otwartość

Otwartość wiąże się z gotowością do wchodzenia w interakcje z innymi osobami – członkami zespołu, przełożonymi, klientami. Sprzyja to zachowaniu transparencji informacji i poprawie komunikacji. Jednakże to nie wszystko – otwartość łączy się z gotowością do przyjmowania krytyki i rozmową o pojawiających się problemach. Zespoły i organizacje, u których ta wartość jest dobrze rozwinięta, cechują się brakiem tematów tabu, łatwością w wyrażaniu siebie i pewną swobodą wyczuwalną w relacjach. O problemach może natomiast świadczyć pewna sztywność w zachowaniu członków zespołu, niechęć do podejmowania rozmowy, izolacja, a także w przypadku stosowania scruma – tworzenie i rozwiązywanie fasadowych problemów na rzecz unikania tych rzeczywistych, o których członkowie zespołu nie mają odwagi rozmawiać.

Odwaga

Odwaga – jak wspomniano wyżej, jest silnie związana z otwartością. Obie są od siebie zależne. Mało prawdopodobne jest, że jedna wystąpi bez drugiej. Odwaga to gotowość do przeciwstawienia się zdaniu innych osób, a także mówienie i przyjmowanie prawdy – nawet tej niepożądanej. Często w zespołach występuje problem z otwartym wskazaniem innej osobie obszarów do poprawy. Dla lepszego zrozumienia można przytoczyć sytuację, gdy jeden z deweloperów widzi, że jego kolega tworzy przyrost stosunkowo miernej jakości i staje przed wyborem, czy zignorować ten fakt, kosztem jakości całego produktu czy porozmawiać z kolegą, ryzykując pogorszeniem relacji. Zespoły i przedsiębiorstwa, w których nie brakuje odwagi, cechują się różnorodnością opinii, innowacyjnością, a także gotowością do samodzielnego podejmowania decyzji.

Szacunek

Szacunek wobec innych osób, członków zespołu, biznesu i klienta to budowanie środowiska, w którym wyczuwa się akceptację ludzi i ich zdania. Takie środowisko jest przyjazne, wspiera osiąganie założonych celów, a popełniane błędy oraz ponoszone porażki są traktowane w sposób tolerancyjny – sprzyjając budowaniu poczucia bezpieczeństwa i zaufania wobec współpracujących osób. Cechą firm i zespołów, w których panuje atmosfera szacunku, jest przede wszystkim nienacechowane emocjonalnie podejście do innych osób. Nie chodzi tutaj o chłód, lecz o brak wrogości, problemów personalnych oraz przede wszystkim – nieprzypisywanie intencji zachowaniu innych osób.

Skupienie

Skupienie jako wartość to ukierunkowanie zespołów i całych organizacji na osiąganie konkretnych celów. Firmy, w których pojawia się ta cecha, dostrzegają wartość w swojej pracy. Widzą jej sens i rozumieją celowość założeń. Przejawia się to przede wszystkim w terminowości i jakości wykonywanych produktów – przyrosty są regularne i spełniające wymagania Definition of Done. Osoby zaangażowane w pracę skupiają się na możliwościach, na tym co DA się zrobić, a nie szukaniu uzasadnień, dlaczego zrobić się czegoś NIE DA. Najprostszym do zdiagnozowania objawem braku skupienia w firmie jest dezorganizacja pracy, spadek motywacji i atmosfera ogólnego zmęczenia – pracownicy zazwyczaj opisują swoją pracę jako „nie wiem co robię i po co to robię, ale trzeba”.

Zaangażowanie

Zaangażowanie jest wartością silnie związaną ze skupieniem. Te dwie cechy mogą wydawać się tożsame, jednak obejmują inne aspekty pracy. O ile skupienie jest związane z poczuciem celowości oraz zrozumieniem swojej pracy i jej wartości dla przedsiębiorstwa, o tyle zaangażowanie wiąże się z samym procesem pracy i jej jakością. Zespoły i osoby, które aktywnie uczestniczą w dyskusjach, wychodzą również z inicjatywą nowych rozwiązań i kładą nacisk na widoczność postępów pracy. W takich zespołach i firmach czuć energię, ożywienie. Natomiast objawem braku zaangażowania jest przede wszystkim znudzenie, wycofywanie się z proponowanych inicjatyw oraz brak chęci do podejmowania nowych zadań.

Warto podkreślić, że nawet w najbardziej bliskiej ideału firmie te elementy nie występują w równie dużym nasileniu. Zawsze niektóre z nich wymagają pracy – a rozwijając się, ukazują braki w innych. Scrum zwraca uwagę na tę „wielką piątkę”, jednak nawet firmy, które nie stosują u siebie tego frameworka, powinny zastanowić się, które obszary wymagają poprawy.

Biorąc pod uwagę stopień dbałości o wspomniane wartości, można wyłonić dwa skrajne obrazy firm. W przypadku występowania otwartości, odwagi, szacunku, skupienia i zaangażowania mamy do czynienia z silną, innowacyjną organizacją, której siłą napędową są pracownicy i ich motywacja do pracy, wynikająca ze zrozumienia swojej roli i jej znaczenia. W takiej firmie minimalizuje się ryzyka poprzez gotowość do prowadzenia dialogu między pracownikami i klientami, dzięki czemu szybko odkrywa zagrożenia i jest w stanie efektywnie je usuwać. W drugim przypadku pojawia się obraz firmy, której pracownicy wykonują swoje zadania według ustalonych wytycznych, nie zastanawiając się nad ich sensem czy celowością. Często są zmęczeni, nie rozmawiają ze sobą, a pojawiające się problemy są „zamiatane pod dywan”. Główną siłą napędową takiej firmy jest biznes, który dąży do realizacji konkretnego planu. Często niezrealizowanego, ale planu